W piątek, 27 września br., nastąpiło uroczyste odsłonięcie i poświęcenie Pomnika Żołnierzy Wyklętych, poświęconego Żołnierzom Niezłomnym oraz działaczom polskiego podziemia antykomunistycznego, który powstał przy Zespole Szkół Nr 4 w Jaśle. Koncepcję architektoniczną pomnika przygotował znany i wybitny polski rzeźbiarz emigracyjny Andrzej Pityński.
Patronat honorowy na tym wydarzeniem objęli: Mateusz Morawiecki – Premier RP, Jan Wątroba – Biskup Rzeszowski, Bogdan Rzońca – Poseł do Parlamentu Europejskiego, Alicja Zając – Senator RP, Władysław Ortyl – Marszałek Województwa Podkarpackiego, Ewa Leniart – Wojewoda Podkarpacki, Grupa LOTOS S.A.
Uroczystości rozpoczęły się o godz. 17:00 w kościele w Kolegiacie Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny od Mszy Świętej w intencji Ojczyzny i Żołnierzy Wyklętych. List od Biskupa Jana Wątroby odczytał ks. Zbigniew Irzyk, Dziekan Dekanatu Jasło – Wschód. Homilię wygłosił ks. Zbigniew Kraska. Mszę uświetnił występ chóru z Laurenti z Warzyc oraz Reprezentacyjna Orkiestra Dęta Ochotniczej Straży Pożarnej z Osobnicy.
Po mszy uczestnicy przeszli pod Pomnik, gdzie miały miejsce dalsze obchody. W asyście pocztów sztandarowych i kompanii honorowej z Zespołu Szkół w Trzcinicy oraz Liceum Ogólnokształcącego w Kołaczycach, wciągnięto flagę na maszt i odśpiewano hymn państwowy. Następnie Starosta Jasielski Adam Pawluś powitał licznie przybyłych na tę uroczystość gości, w tym w szczególności: Alicję Zając - Senator RP, Bogdana Rzońcę - Posła do Parlamentu Europejskiego, Piotra Babinetza – Posła RP, Stanisława Piotrowicza – Posła RP, w imieniu Ewy Leniart - Wojewody Podkarpackiego Irenę Kozimala – Dyrektora Wydziału Spraw Obywatelskich i Cudzoziemców Podkarpackiego Urzędu, rodziny żołnierzy wyklętych, Zygmunta Bielskiego- adiutanta finansowego Zarządu Głównego Stowarzyszenia Weteranów Armii Polskiej w USA, dr Teofila Lachowicza – archiwistę Stowarzyszenia Weteranów Armii Polskiej w Ameryce, dr Witolda Zycha - pełnomocnika Andrzeja Pityńskiego, Jerzego Borcza - Przewodniczącego Sejmiku Województwa Podkarpackiego, Stanisława Chęća – Starostę Sanockiego, Janusza Cecułę – Wicestarostę Sanockiego, członków zarządu i radnych Powiatu Jasielskiego, Ryszarda Pabiana - Burmistrz Miasta Jasła oraz przewodniczącego Rady - Henryka Raka, wójtów gmin z terenu powiatu jasielskiego, dr Piotra Szopę - Naczelnika Oddziałowego Biura Upamiętnienia Walk i Męczeństwa IPN w Rzeszowie, dr Dominika Wróbela - Prezesa Stowarzyszenia Oświatowo-Edukacyjnego w Jaśle, duchowieństwo, kombatantów, przedstawicieli Stowarzyszenia „Solidarni w Jaśle” i NSZZ „Solidarność” Oddział w Jaśle, służb mundurowych, zakładów pracy, dyrektorów jednostek organizacyjnych, szkół i placówek oświatowych powiatu jasielskiego, poczty sztandarowe, młodzież szkolną, darczyńców i wykonawców pomnika.
Żołnierzom Wyklętym przyświecała najwyższa idea: wolna od obcych wpływów, suwerenna, prawdziwie demokratyczna Polska. Walczyli oni z komunistycznym okupantem dosłownie rozumiejąc słowa: Bóg, Honor, Ojczyzna. Mam nadzieję, że pomnik ten stanie się niejako swego rodzaju testamentem przekazywanym kolejnym pokoleniom, że konieczna jest dbałość, troska i walka o wolność, suwerenność i niepodległość Polski. Ciągle jeszcze mamy wiele spraw niewyjaśnionych i musimy żądać dojścia do prawdy i bronić dla nas świętych wartości. Pamiętajmy o tym i przekażmy tę wiedzę następnym pokoleniom. – mówił do zgromadzonych na uroczystości starosta Adam Pawluś.
Starosta złożył serdeczne podziękowania darczyńcom, dzięki wsparciu których pomnik miał szansę powstać, a więc m.in.: Andrzejowi Pityńskiemu, Fundacji Lotos, Stowarzyszeniu Weteranów Armii Polskiej, Okręg 2 w Nowym Jorku oraz osobom indywidualnym. Podziękował również Ryszardowi Karwanowi, który wykonał cokół pomnika i Piotrowi Piszczkiewiczowi - wykonawcy odlewu.
Pomnik, odlany z brązu, przedstawia Orła w koronie, walczącego z hydrami symbolizującymi okupanta i stojące za nim organizacje. Mistrz Andrzej Pityński przesłał list, który w jego imieniu odczytał dr Witold Zych: Ogarnia mnie wielka radość, że pomnik już stoi, że już głosi prawdę o bohaterach tej ziemi, Waszej Ziemi. Ten symbol prawdy, w formie kompozycji w brązie, jest świadectwem wielkiej Gehenny Narodu Polskiego po II Wojnie Światowej, bezkompromisowej walki z terrorem stalinowskim, którego ofiary próbowano ukryć przez ponad 70 lat. Dziś pomnik już stoi i spełnia swoje zadanie. Dobry pomnik to kamerton uczuć, którego się widzi i czuje. Raz widziany pamięta się przez całe życie. Oby ten pomnik przypominał Wam kim jesteście i dokąd idziecie. Niech Was Bóg błogosławi. Niech żyje Polska.
Starosta odczytał list Mateusza Morawieckiego - Premiera RP.
Szczególnie wzruszającym momentem uroczystości były słowa wypowiedziane przez członków rodzin żołnierzy wyklętych, córki Stanisława Żabińskiego i Edwarda Niziołka. Podkreślały jak ważna jest pamięć o ich ojcach i o wszystkich żołnierzach niezłomnych, których męczeństwo, bohaterstwo i oddanie Ojczyźnie przez wiele lat celowo było wymazywane ze świadomości Polaków. Jak podkreśliła Grażyna Żabińska Olszak, córka Stanisława Żabińskiego: Pomnik ten przywraca im godność i pamięć.
Po odczytaniu apelu pamięci nastąpiło odsłonięcie pomnika przez starostę jasielskiego i członków rodzin żołnierzy niezłomnych. Poświecenie pomnika, którego dokonał ks. Stanisław Paszek i złożenie pod nim kwiatów przez licznie przybyłe delegacje oraz osoby prywatne, było ostatnim punktem uroczystości.
